Dinsdag Endallah: Hakuna matata

Ongetwijfeld zullen er luie Afrikanen zijn, maar in Endallah is er niet veel van te merken.

Aan het dak is men met 20 man aan het timmeren. Tien hamers, 3 zagen, 2 spankoorden en enorm veel spierkracht is alles wat nodig is. Na een vloer gemaakt te hebben op de langsdragers timmert men het eerste spant met een hoogte van 4,5m, als model, op die vloer in elkaar. Naar dit model wordt het volgende gemaakt en dient naar de andere zijgevel gedragen. Gesjouwd moet ik zeggen, want 1 spant weegt bij de 400 kg en ze hebben 4 balkjes, van 25 cm breed en 3 m boven de grond, om over te lopen.
Mijn eerste werkervaring dateert van een tijd toen ook bij ons enig stuntwerk niet vreemd was. Maar wat men hier ten beste gaf durfde ik maar even aanschouwen.

Dan maar een kijkje nemen bij de ijzervlechters. Het wapeningsstaal dat in oorsprong een lengte had van 12m, maar om stockage- en transportredenen wordt omgeplooid tot een lengte van 6m, wacht nog enkele behandelingen. De staven van 12mm diameter worden eerst, op een rots met een hamer, terug rechtgeklopt en daarna op lengte gezaagd met een ijzerzaag. Het staal voor de dunnere beugels (6mm) worden met een ijzerschaar geknipt, met de hamer recht geklopt, met de hand geplooid op een stuk hout met nagels, en met de hand gebonden aan de langswapening. Zes mensen verdienen hiermee hun dagelijkse ugali.

Aan de labo’s metste men aan de afwatering van het vuile water, men stortte de betonnen ringbalk (nodig om nog regelmatig voorkomende lichte aardschokken op te vangen) en men vulde op met zand en rotsblokken die als fundering van de vloer dienst doen. Weer 15 man die enkele bakstenen voor hun stenen huis kunnen kopen.

Tot slot zijn er nog de 4 schilders die op twee plaatsen bezig zijn ‘puchi’ aan te brengen. De menger mengt, met een schop, zand, water en verfpoeder tot een homogene brij. De schilder gebruikt de ‘flicker’ om de verf tegen de muur te flikkeren.
De flicker is een toestel waar je verf in doet die dan door middel van handmatig ronddraaiende lamelletjes de verf tegen de muur (en alles in de buurt) catapulteert. Zo krijgen computerblok een slaapzaal nu een mooi jasje aangemeten.

Of ‘fundi kubwa’ eens even wou kijken waar nog 4 klaslokalen en een slaapzaal (voor de jongens) kunnen neergepoot worden.
De plaats van de klassen lag eigenlijk al 2 jaar vast. Toen had ik alle nog te construeren gebouwen uitgezet door op de hoeken een wapeningsijzer in de grond te slaan en er ter bescherming rotsblokken rond te leggen.
Vorig jaar deed ik hetzelfde nog eens over want men had de rotsblokken gebruikt voor de fundering van de vloer van het computerlokaal. Daar de uitstekende ijzers een gevaar waren voor de leerlingen had men ze uitgetrokken of helemaal de grond ingeklopt.
Eén van de zeldzaamste eigenschappen van een Afrikaan is ‘vooruitzien en plannen’. Duikt het toch op dan is het zeer beperkt in de tijd. Zo kwam men enkele maanden geleden op het idee de rotsblokken voor de 4 resterende klassen reeds ter plaatse te brengen. Een goed idee want de kostprijs hiervan is wat benzine voor de tractor en een hoop manuren, die gezien het loon (ongeschoolde arbeider: 1,8 euro per dag) niet doorwegen.
Spijtig genoeg hadden ze die rotsblokken net daar gelegd waar gemeten moest worden en koorden gespannen.
‘Hakuna matata, babu’, ik haal enkele arbeiders om ze uit de weg te leggen.

‘Matata’ hebben ze zelden en tijd met hopen

Donderdag Endallah: Even verbouwen

Toen ik maandag van Karatu terugkwam stonden alle meubelen, en nog een hele hoop andere rommel, buiten. Siti Bin en Bara bara waren voor enkel dagen weg en Mama Happy en Happy zelf zaten in Karatu, het geschikte moment moet John gedacht hebben.
Binnen werd een deur dichtgemetst en elders een nieuwe deur gekapt. In de living werden plafond, muren, ramen en deuren geschilderd. Verder werd de keuken (= een gemetste gestookt met hout) verder weg van de living herbouwd omwille van de rook.
En terwijl men dan toch bezig is nog enkele gastenkamers bijgemaakt.
Met z’n twintigen werd er op alle fronten gewerkt en gezien het buitenstaande meubilair speelde het leven van de bewoners zich eveneens buiten af. Een ware mierenhoop.

Omdat men best uit het gewoel weg kon blijven of meedoen stelde ik mijn diensten ter beschikking. “Zou je kunnen schilderen?” vroeg John voorzichtig. Schilderen is een vak dat alleen een ‘fundi ya rangi’ onder de knie heeft. Daar de (verf)sporen van de vorige fundi nog aan de tafelpoot en de enige kast hingen antwoordde ik bevestigend, tot grote verbazing en schrik van de fundi. Ik mocht de ijzeren ramen schilderen. De fundi stopte mij alvast een doek in de hand voor het geval ik op het glas zou schilderen. Misschien had hij die doek de vorige keer niet gevonden. Na de ramen begon ik aan de tekeningen in het plafond, iets wat hij de vorige ganse dag had gedaan. Toen mijn proefvak tot zijn voldoening was afgewerkt (en hij aan zijn pijnlijke nek dacht) promoveerde ik tot fundi ya rangi en mocht nog twee plafonds doen.

De metsers, stucadoors en schilders gebruikten de buitenstaande, enige en beste, stoelen om overal aan te kunnen. Het scheen John geen probleem op te leveren. Vannacht begon het te regenen en ik was klaar om samen met de anderen de inboedel onder dak te brengen. Toen ik aangekleed in de gang stond was gesnurk het enige geluid dat ik hoorde. Ik wachtte nog even af in mijn kamer en kroop even later terug onder mijn laken. Ook ’s morgens was geen verbazing te merken. Nu alles zowat klaar was kon er aan gedacht worden om alles terug binnen te zetten, ware het niet dat de stoelen onder de verf of cement hingen. Oh, die kunnen we zo niet binnenzetten zag ik hem denken en de schilder kreeg de opdracht ze proper te maken, af te schuren en een nieuwe vernislaag aan te brengen.

Waarom ze hun zelf gemaakte stelling niet hadden gebruikt weet ik nog niet, maar het hoeft ook niet. Ik mis de nodige kronkels onder mijn schedeldak om hun gedachtengang te kunnen volgen en zeg tegen mezelf “Hakuna matata”.